ԵՐԵՎԱՆ, ՀՈՒՆՎԱՐԻ 22, 24News
Լրատվականները վարչապետին ցիտելով մեջբերում էին. «Շուշին հայկական քաղաք չէ, քանի որ մինչև ազատագրումն ունեցել է 90 և ավելի տոկոս ադրբեջանական բնակչություն»: Այս մեջբերումն այսօր արդեն ադրբեջանական մամուլի գլխագրերում է։
Իրականում, սակայն, Նիկոլ Փաշինյանի խոսքը մանիպուլացվել և խեղաթյուրվել է։ ՀՀ վարչապետը, անդրադառնալով պատգամավորի այն հարցադրմանը, ըստ որի ՌԴ նախագահի հոկտեմբերի 18-ի առաջարկին համաձայնելու դեպքում «Շուշին կմնար հայկական», ասել էր․
«Ես ուզում եմ ասել հետևյալը, որ, ընդհանրապես, չի եղել քննարկման այնպիսի մի տարբերակ, ըստ որի ադրբեջանցի փախստականները Շուշի չվերադառնան։ Իսկ Շուշին հակամարտությունից և ազատագրումից առաջ ունեցել է 90 և ավելի տոկոս ադրբեջանական բնակչություն։ Այսինքն, դուք ուզում եք ասել, որ 90 և ավելի տոկոս ադրբեջանցի բնակիչներով բնակեցված Շուշի քաղաքը հայկական է իր այդ կարգավիճակով։ Նաև ասում եք, թե հայտարարել եմ, որ Արցախը Հայաստան է և վերջ։ Եթե դուք համարում եք, որ Արցախը Հայաստան չէ և դա ձեր դիրքորոշումն է, ապա ձևակերպեք»։
Այսպիսով՝ ՀՀ վարչապետի հայտարարությունը վերաբերում էր ոչ թե նրան, որ Շուշին «ադրբեջանական քաղաք» է, այլ նրան, որ տարիներ շարունակ քննարկված տարբերակների արդյունքում և պատերազմում հոկտեմբերի 18-ի դրությամբ ստեղծված իրադրության հետևանքով այնտեղ, միևնույն է, վերականգնվելու էր խորհրդային, ոչ թե նախախորհրդային շրջանի ժողովրդագրական պատկերը, և բնակչության մեծամասնությունը կազմելու էին ադրբեջանցիները։
Շուշիի բնակչությունը նախախորհրդային և խորհրդային տարիներին
1897 թվականի Ռուսաստանի կայսրության բնակչության առաջին մարդահամարի համաձայն Շուշի քաղաքի ընդհանուր բնակչությունը կազմում էր 25 881 մարդ: Բնակիչներից 14 420-ը հայեր էին, թաթարների (ներկայիս ադրբեջանցիներ) թիվը՝ 10,778: Բացի հայերից ու թաթարներից ապրում էին նաև ռուսներ, լեհեր, մոլդովացիներ, ռումինացիներ, վրացիներ, գերմանացիներ, պարսիկներ և հրեաներ։
Խորհրդային միության տարիներին՝ 1926-ի առաջին մարդահամարի տվյալներով, Շուշիի բնակչությունը կտրուկ նվազել էր՝ կազմելով 5104, որից 4900-ը ադրբեջանցիներ էին, 93-ը՝ հայ և 9-ը՝ ռուս։ 1979 թվականի դրությամբ, Շուշիի բնակչության թիվը կազմում էր 10784։ Ադրբեջանցիները 9216-ն էին, հայերը՝ 1409-ը և մնացածը այլազգիներ։
--00—ԼՄ