Ինչո՞վ է ավարտվելու Հայաստանի իշխանությունների պրոարևմտյան քաղաքականությունը. ТАСС

ԵՐԵՎԱՆ, ՀՈՒՆՎԱՐԻ 20, 24News

45273

Հետաքրքիր է դառնում դիտարկել Հայաստանի նկրտումները դեպի Արևմուտք, բայց ոչ թե հնարավոր հետևանքների, (դրանք ակնհայտ են), այլ կրկնվող պատմության տեսանկյունից։ Այս մասին գրում է ռուսաստանյան ՏԱՍՍ գործակալությունը։ Ըստ հոդվածագրի, «այն սկսում է նմանվել 2000 թվականին ԱՄՆ-ի նախընտրական քարոզարշավի համար Ալբերտ Գորի թիմի կողմից արված քարոզարշավին, որտեղ մի տղամարդ մի քանի անգամ նստում է մոտոցիկլետը և այն քշում բետոնե պատի վրա: «Տեսանյութի հեղինակները հետաքրքրվել են՝ արժե՞ արդյոք նույն գործողությունը կրկնելով նոր արդյունքի հույս ունենալ։ Զգացողություն կա, որ Հայաստանն արդեն մոտոցիկլետ է նստել, բայց դեռ չի գործարկել», - նշում է նա։ 

Ստորև ներկայացնում ենք ամբողջական հոդվածը։

Երևանը վերջերս ստորագրեց Միացյալ Նահանգների հետ Ռազմավարական գործընկերության խարտիան, հետաքրքիր փաստաթուղթ, որը, ըստ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենի, կօգնի շարժվել դեպի «ավելի դիմացկուն, ավելի խաղաղ, ավելի ապահով, ավելի անկախ Հարավային Կովկաս»: Կանոնադրությունը, ինչպես սովորաբար լինում է բոլոր նման փաստաթղթերի դեպքում, լի է անորոշ իմաստներով, ծաղկուն ձևակերպումներով։ Կողմերը «կզարգացնեն համագործակցությունը», «կխորացնեն փոխգործակցությունը» և այլն՝ առանց Միացյալ Նահանգների կողմից որևէ կոնկրետ պարտավորությունների:

Այս փաստաթղթում Վաշինգտոնի միակ խոստումը հայ զինվորականներին պատրաստելու պարտավորությունն է, բայց նույնիսկ այստեղ ավելի շատ հարցեր կան, քան պատասխաններ։ Նախ՝ նրանք նախկինում վերապատրաստում են անցել ՆԱՏՕ-ի ռազմակայաններում՝ դաշինքի «Գործընկերություն հանուն խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում: Դժվար է ասել, թե այս վարժանքը որքանով է արդյունավետ յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքում, սակայն հայ փորձագետներից շատերը Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտությունից  հետո, թերահավատորեն են արտահայտվել հայկական բանակի մարտունակության մասին։

Մյուս կողմից, արեւմտյան ռազմակայաններում ուսուցումը տեղի է ունենում ՆԱՏՕ-ի տիպի սպառազինության համակարգերի վրա։ Իսկ դա արդեն սկզբունքային կետ է, քանի որ Հայաստանի զինված ուժերի տեխնիկան հիմնականում բաղկացած է Խորհրդային Միությունից ժառանգած, ինչպես նաև անկախության տարիներին Ռուսաստանից ստացված զինատեսակներից։

Հեռու չէ այն պահը, երբ Հայաստանին կառաջարկեն զանգվածաբար գնել ՆԱՏՕ-ի զենքեր, չէ՞ որ զինվորականները պատրաստվել են դրանց վրա։ Երևանն ակնհայտորեն չի կարողանա այն գնել, այն նորից կմատակարարվի ապառիկով, բայց ԱՄՆ-ը պարզապես չի դուրս գրում վարկերը. Միևնույն ժամանակ, փաստաթղթում չկան զենքի անվճար մատակարարման խոստումներ, ԱՄՆ-ը միայն պարտավորվում է աջակցել Հայաստանին և, ըստ երևույթին, օգնել խորհրդատվությանը։

Բայց հայկական կողմի վրա կան պարտավորություններ՝ ԱՄՆ աջակցությամբ շարունակել ժողովրդավարական բարեփոխումները, պայքարել կոռուպցիայի դեմ և «խորացնել քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական և անվտանգության կապերը եվրոատլանտյան համայնքի այլ երկրների հետ»: Այլևս ոչ ոք չի զարմանում, որ միջպետական ​​փաստաթղթում ուղղակիորեն նշվում է մի պետության՝ մյուսի ներքին քաղաքականությանը միջամտելու հնարավորությունը։

Եվ այստեղ կարելի էր հակադարձել, քանի որ «աջակցություն» և «միջամտություն» նույնական հասկացություններ չեն։ Եվ տեսականորեն Երևանը կարող էր գծել այդ «աջակցության» սահմանները։ Բայց դա այն է, ինչի համար է վարկային կեռիկը, որի վրա կարելի է երկիրը պահել անորոշ ժամանակով և վերափոխել՝ ըստ ճաշակի: Այս ամենը մենք նույնպես արդեն տեսել ենք։

Ոչ միայն ԱՄՆ

Մինչդեռ Հայաստանի խորհրդարանում այժմ քննարկվում է նույնքան հետաքրքիր փաստաթուղթ՝ ԵՄ-ին անդամակցելու գործընթացի մեկնարկի մասին բանաձեւի նախագիծը, որը նախկինում հավանության է արժանացել կառավարության կողմից։ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նշեց, որ դա չի նշանակի Երևանի ինքնաբերաբար միացում համայնքին, քանի որ այս հարցը պահանջում է հանրաքվեի քննարկում։ Միևնույն ժամանակ, ՌԴ փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը բացատրեց, որ Ռուսաստանը Հայաստանում այս օրինագծի քննարկումը դիտարկում է որպես Եվրասիական տնտեսական միությունից հանրապետության դուրս գալու սկիզբ, քանի որ ԵՄ-ին անդամակցելը անհամատեղելի է ԵԱՏՄ-ին երկրի անդամակցության հետ։

Թե ինչի կհանգեցնի նման որոշումը, հայտնի է. Հետխորհրդային մեկ հանրապետություն արդեն ստացել է շատ կասկածելի «ազատ առևտրի գոտի» ԵՄ-ի հետ, որի համար Ռուսաստանից կորցրեց բոլոր մաքսային արտոնությունները։ Անհամատեղելիության մասին ձեւակերպումը հենց սա է նշանակում՝ առաջին քայլն ակնհայտորեն լինելու է մաքսային արտոնությունների վերացումը։

Եվ հետո, ինչպես Ուկրաինայի դեպքում, նախավերջին պահին կհայտնվի ԵՄ-ից մաքսային արտոնությունների քվոտաների ցանկը։ Եվ վերջին պահին հանկարծ կպարզվի, որ արտադրությունը ստանդարտացված է ռուսական շուկայի համար, և նույնիսկ ծիրանը պարարտացվում է ԵՄ-ում արգելված նյութերով, ուստի արևմտյան երկրներ արտահանելը դժվար կլինի։

--00—ՅՄ