ԵՐԵՎԱՆ, ՓԵՏՐՎԱՐԻ 21, 24News
«Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ն և «SOS Մեծ Այրում» շարժման անդամները փետրվարի 25-ին՝ ժամը 13:00-ին, իրականացնելու են հանրային պահանջի արշավ ՀՀ Լոռու մարզի Մեծ Այրում գյուղում՝ ի աջակցություն և պաշտպանություն Դանիելյանների ընտանիքի փոխհատուցման տրամադրման պահանջի:
Հարություն Դանիելյանը Արցախի Հանրապետության Շահումյանի շրջանի Էրքեջ գյուղից տեղահանված ընտանիքի զավակ է։ Ընտանիք կազմելով՝ Հարություն Դանիելյանը 2007 թվականին ձեռք է բերել տուն Մեծ Այրում գյուղում «Նահատակ» պոչամբարի հարևանությամբ՝ աշխատելով այդ տարիներին որպես պայմանագրային զինվորական։ Տուն գնելիս Հարություն Դանիելյանը տեղյակ չի եղել պոչամբարի՝ առողջության և գյուղատնտեսության համար բարձր ռիսկերի մասին և դրա հետագա վերաշահագործման մասին:
Տունը գնելուց հետո «Ախթալայի ԼՀԿ»-ն սկսել է պոչամբարի վերաշահագործումը, որը լցվելով նորանոր դժվարություններ է առաջացրել Մեծ Այրում գյուղի բնակիչների համար։
Պոչամբարի շահագործմանը զուգահեռ սկսվեցին Դանիելյանի ընտանիքի խնդիրները: «Նահատակ» պոչամբարն այնքան է բարձրացել իր ծավալներով, որ հավասարվել է բնակելի տների մակարդակին։
Հարություն Դանիելյանի տունը գտնվում է պոչամբարի տարածքից 50 մետր հեռավորության վրա: Այդ տարածքում ապրելը Դանիելյանների համար դարձել է անհնար։
Ըստ Հարությունի՝ առողջական խնդիրները տարիներ շարունակ ուղեկցում են ընտանիքի բոլոր անդամներին՝ գլխացավեր, ալերգիկ դրսևորումներ, սիրտ-անոթային հիվանդություններ, աղիքային հիվանդություններ, աճի հետ կապված խնդիրներ և այլն, որի մի մասի պարագայում բժիշկները նշում են օդի և ջրի աղտոտման հետ հնարավոր կապը։
Դանիելյաններն իրենց առողջական խնդիրները կապում են շրջակա միջավայրի աղտոտման և իրենց բնակատեղիի պոչամբարի ափամերձ տարածքում լինելու հանգամանքի հետ։
Դանիելյանների սոցիալ-տնտեսական առկա վիճակը թույլ չի տալիս զբաղվել ընտանքի անդամների առողջական խնդիրներով։
Ընտանիքի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը
Ընտանիքը գտնվում է սոցիալ-տնտեսական դժվար իրավիճակում, նպաստառու է, չեն աշխատում։ Հարություն Դանիելյանի հայրը երկրորդ կարգի հաշմանդամ է։
Տնամերձ հողամասը պիտանի չէ գյուղատնտեսական վերամշակման համար ծանր մետաղներով և տոքսիկ նյութերով աղտոտման պատճառով։
2018-2019 թվականներին «Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ի, «ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ի, «Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի» ՀԿ-ի և քիմիական անվտանգության հարցերով զբաղվող չեխական «ԱՐՆԻԿԱ» կազմակերպության համագործակցությամբ իրականացվել են հետազոտություններ, որոնք հիմնավորում են Մեծ Այրումում , Ախթալա համայնքի և Ալավերդի համայնքի մի շարք բնակավայրերում հանքարդյունաբերական աղտոտիչների առկայությունը և դրանց տարածումը հողերում, միրգ-բանջարեղենում և մարդու օրգանիզմում։
Նմուշառումներ են վերցվել նաև Դանիելյանների տնամերձ հողամասից և ընտանիքի անդամներից։ Վերցված հողի, միրգ-բանջարեղենի նմուշառումները ցույց են տվել տարածաշրջանում ծանր մետաղների բարձր կոնցետրացիաներ, որոնք գերազանցում են ազգային և միջազգային ստանդարտները բազմաթիվ անգամներ, մասնավորապես մեծ է մկնդեղի, կադմիումի և պղնձի քանակները։
Ըստ չեխ բժիշկների՝ նմուշառման բոլոր կետերում, այդ թվում Դանիելյանների հողատարածքում իրականացված նմուշառումները ցույց են տալիս այդ տարածքներում կոնցեգերոգեն և ոչ կոնցերոգեն հիվանդությունների բարձր ռիսկեր։
Դանիելյանների ընտանիքը պահանջում է՝
1. Ստանալ փոխհատուցում բնակության և մշակման նպատակով ոչ պիտանի դարձած բնակարանի և տնամերձ հողամասի դիմաց, որպեսզի կարողանա այլ վայրում գնել բնակարան և տեղափոխվել աղտոտված տարածքից։
2. Անցկացնել ընտանիքի անդամների առողջության գնահատում և խորքային բուժզննում։ Հիվանդությունների առկայության պարագայում ապահովել ընտանիքի անդամների անվճար լիարժեք բուժումը։
3. Ստանալ փոխհատուցում առողջությանը պատճառված վնասների համար։
ԿՈՉ
Կոչ ենք անում բոլորին միանալ այս արշավին և աջակցել Դանիելյաններին իրավունքների պաշտպանության հարցում: Դանիելյաններին աջակցության հանրային արշավը կմեկնարկի փետրվարի 25-ին Դանիելյանների տան մոտից, իանալ արշավին և աջակցել Դանիելյաններին իրենց պահանջների ներկայացմանը, պահանջների ձևակերպմանը և բարձրաձայնմանը:
Հանրային պահանջի արշավի հաջորդ օրը՝ փետրվարի 26-ին, «Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ի նախաձեռնությամբ ՀԿ-ի գրասենյակում՝ ք. Ալավերդի, Սայաթ-Նովա 14/35 հասցեում, տեղի կունենա Հանրային բնապահպանական դատավարություն, որի ընթացքում կքննվի ««Նահատակ» պոչամբարի վնասակար ազդեցությունը մարդու առողջության և շրջակա միջավայրի վրա»։
Խնդրում ենք ԶԼՄ-ներին այդ օրը ներկա գտնվել և լուսաբանել արշավը ։
Արշավը ուղիղ հեռարձակվելու է « Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ ֆեյսբուքյան էջով, հետևյալ հղմամբ: